ป่าต้นน้ำเป็นระบบนิเวศที่มีความสำคัญอย่างมากต่อความมั่นคงยั่งยืนของสิ่งแวดล้อมและชีวิตมนุษย์ เป็นแหล่งกำเนิดของแม่น้ำ ลำน้ำ รวมทั้งแหล่งน้ำจืดชืดต่างๆที่หล่อเลี้ยงทั้งระบบนิเวศและชุมชนในพื้นที่ปลายน้ำ การมีอยู่ของป่าต้นน้ำไม่เพียงแต่ช่วยควบคุมระบบน้ำฝนแล้วก็ปริมาณน้ำในลำธารอย่างสมดุล แต่ว่ายังมีหน้าที่สำคัญในการป้องกันตัวธรรมชาติ อย่างเช่น น้ำหลาก ดินถล่ม และก็การกัดเซาะของหน้าดิน การรักษาและก็ฟื้นฟูป่าต้นน้ำจึงเปลี่ยนเป็นภารกิจสำคัญของทั้งยังภาครัฐ ภาคพลเมือง และก็ภาคเอกชนที่ตระหนักถึงผลพวงอันร้ายแรงที่เกิดจากการทำลายป่าต้นน้ำในสมัยก่อน
(https://thairakpa.org/wp-content/uploads/2018/08/XU5C0090.jpg)
สนใจอ่านรายละเอียดได้ตามนี้ >> ป่าต้นน้ำ thairakpa.org/about-us/ประวัติมูลนิธิไทยรักษ์/ (https://thairakpa.org/about-us/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B8%A5%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B9%8C/)
ป่าต้นน้ำมีหน้าที่สำคัญสำหรับในการกักเก็บน้ำฝนผ่านรากไม้รวมทั้งชั้นดินสมบูรณ์บริบูรณ์ เมื่อฝนตกลงมา น้ำจะถูกซับรวมทั้งสะสมเอาไว้ภายในดิน ก่อนที่จะเบาๆไหลออกมาเป็นสายธารและแม่น้ำในฤดูแล้ง การมีพืชพรรณมากมายแล้วก็ส่วนประกอบป่าที่บริบูรณ์ช่วยให้กรรมวิธีนี้เกิดขึ้นอย่างมีประสิทธิภาพ และก็ลดการเสี่ยงจากเภทภัยทางธรรมชาติ หากว่าไม่มีป่าต้นน้ำ (https://thairakpa.org/about-us/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B8%A5%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B9%8C/) น้ำฝนเยอะแยะจะไหลบ่าลงสู่พื้นที่ราบอย่างเร็ว นำมาซึ่งการก่อให้เกิดอุทกภัยกะทันหัน ในขณะที่ในฤดูแล้งกลับไม่มีน้ำพอเพียงใช้ในภาคการเกษตรและการดำรงชีพของชุมชน
ความสำคัญของป่าต้นน้ำยังเกี่ยวเนื่องถึงความหลากหลายทางชีวภาพ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในพื้นที่เทือกเขาสูงและเขตป่าดิบเขา ซึ่งเป็นแหล่งอาศัยของสัตว์ป่า พรรณไม้ และก็จุลินทรีย์ที่หาได้ยากในระบบนิเวศอื่นๆยิ่งไปกว่านี้ป่าต้นน้ำยังมีบทบาทสำหรับในการรักษาสมดุลของอุณหภูมิแล้วก็ปริมาณคาร์บอนไดออกไซด์ในบรรยากาศ ช่วยซับก๊าซสภาวะเรือนกระจก และลดผลพวงจากความเคลื่อนไหวสภาพอากาศ การมีอยู่ของป่าต้นน้ำก็เลยไม่ใช่เพียงแต่การรักษาแหล่งน้ำแค่นั้น แต่เป็นการป้องกันระบบนิเวศทั้งปวงในระดับภูมิภาครวมทั้งสุดยอด
เมืองไทยมีป่าต้นน้ำอยู่หลายแห่ง ดังเช่น รอบๆภาคเหนือของประเทศ ซึ่งฯลฯกำเนิดของแม่น้ำสำคัญหลายสาย ไม่ว่าจะเป็นแม่น้ำเจ้าพระยา แม่น้ำปิง หรือแม่น้ำโขง พื้นที่กลุ่มนี้พบเจอกับแรงกดดันจากการขยายตัวของชุมชน การกสิกรรมเชิงคนเดียว รวมทั้งกิจกรรมที่ละเมิดพื้นที่ป่า การตัดต้นไม้ทำลายป่าไม้และเผาป่ามีผลให้ระบบนิเวศของป่าต้นน้ำเสียอย่างรวดเร็ว ทำให้เกิดผลกระทบโดยตรงต่อสามัญชนที่อยู่ในพื้นที่ปลายน้ำ ทั้งในด้านคุณภาพชีวิต การเกษตร รวมทั้งเศรษฐกิจโดยรวม การมีนโยบายรวมทั้งแผนอนุรักษ์ที่จีรังยั่งยืนก็เลยเป็นสิ่งสำคัญเพื่อรักษาทรัพยากรธรรมชาตินี้ไว้ให้คนรุ่นหลัง
การฟื้นฟูป่าต้นน้ำไม่ได้ซึ่งก็คือการปลูกต้นไม้เท่านั้น แต่ว่ายังรวมทั้งการบูรณะระบบนิเวศในภาพรวม การช่วยสนับสนุนการใช้ที่ดินอย่างเหมาะควร การรักษาพืชพันธุ์ไม้พื้นถิ่น และการมีส่วนร่วมของชุมชนในพื้นที่อย่างเป็นจริงเป็นจัง หลากหลายองค์กรในประเทศไทยรวมทั้งภาคประชาสังคม ตัวอย่างเช่น มูลนิธิไทยรักษ์ ได้ดำเนินโครงการฟื้นฟูป่าต้นน้ำในหลายพื้นที่ ด้วยแนวทางการมีส่วนร่วมของประชาชน การปลูกป่าด้วยพืชหลากหลายชนิดที่เหมาะสมกับพื้นที่ และการให้ความรู้แก่ชุมชนเกี่ยวกับค่าของป่าต้นน้ำ ทำให้เกิดความเข้าใจรวมทั้งความร่วมแรงร่วมมือที่แท้จริงระหว่างคนกับธรรมชาติ
ป่าต้นน้ำยังสามารถเป็นฐานในการพัฒนาเศรษฐกิจชุมชนได้อย่างยั่งยืน อาทิเช่น การทำเกษตรอินทรีย์ภายใต้ร่มเงาป่า การทำสินค้าจากสมุนไพรท้องถิ่น หรือแม้แต่การท่องเที่ยวเชิงสงวน ซึ่งทั้งสิ้นนี้จะต้องอยู่ภายใต้การดูแลที่ครัดเคร่งแล้วก็การจัดการจัดแจงที่สมดุล เพื่อไม่ให้เป็นการก่อกวนระบบนิเวศหรือส่งผลกระทบแง่ลบต่อธรรมชาติ การพัฒนาเชิงพื้นที่ที่อิงกับป่าต้นน้ำก็เลยควรจะมีความรู้ความเข้าใจอีกทั้งในด้านสิ่งแวดล้อม เศรษฐกิจ และก็สังคมพร้อมๆกัน
ในอนาคตความเคลื่อนไหวลักษณะของอากาศจะยิ่งทำให้เกิดผลเสียต่อทรัพยากรน้ำและก็สิ่งแวดล้อมอย่างหนักเยอะขึ้นเรื่อยๆ การมีป่าต้นน้ำที่บริบูรณ์ก็เลยเป็นแนวคุ้มครองปกป้องตามธรรมชาติที่เหมาะสมที่สุด การลงทุนในระบบนิเวศกลุ่มนี้ผ่านการอนุรักษ์ ฟื้นฟู และใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืน ไม่เพียงแค่ช่วยให้ประเทศมีน้ำใช้ตลอดปี แม้กระนั้นยังเป็นการช่วยเหลือคุณภาพชีวิตของประชาชนอย่างแท้จริง การดูแลและรักษาป่าต้นน้ำจึงเป็นภารกิจร่วมกันที่ทุกภาคส่วนต้องเข้ามามีหน้าที่ ทั้งยังในระดับแนวนโยบาย ระดับพื้นที่ และก็ระดับปัจเจกชน
ด้วยเหตุว่าป่าต้นน้ำไม่ใช่แค่แหล่งกำเนิดน้ำเพียงแค่นั้น แต่เป็นหัวใจของชีวิตและระบบนิเวศที่เชื่อมโยงกันอย่างสนิทแน่น การปกป้องคุ้มครองรวมทั้งรักษาป่าต้นน้ำจึงไม่ใช่หน้าที่ของคนไหนกันผู้ใดผู้หนึ่ง แต่คือหน้าที่ร่วมกันของมนุษยชาติที่จะต้องลงมือทำก่อนที่ทรัพยากรอันล้ำค่านี้จะแตกสลายไปอย่างไม่มีทางหวนคืน.
(https://thairakpa.org/wp-content/uploads/2020/07/Logo_%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B8%A5%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B9%8C%E0%B8%9B%E0%B9%88%E0%B8%B2-2.jpg)
ขอบคุณสำหรับที่มา บทความ ป่าต้นน้ำ thairakpa.org/about-us/ประวัติมูลนิธิไทยรักษ์/ (https://thairakpa.org/about-us/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B8%A5%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B9%8C/)[/size]